<article>Khi AI 'gọi tên' người quá cố: Tiện ích an ủi hay ranh giới đạo đức bị xóa mờ?Tóm tắt: Một ứng dụng mới do startup 2Wai giới thiệu cho phép tạo avatar tương tác của người đã mất — mô phỏng hình ảnh, giọng nói và ký ức dựa trên dữ liệu số. Sản phẩm khơi lên tranh luận mạnh mẽ về giá trị tinh thần, quyền riêng tư, sự đồng ý và nguy cơ làm xáo trộn quá trình vượt qua đau buồn, khi hình đại diện ảo có thể đồng hành lâu dài với gia đình, thậm chí với trẻ em.Một công ty khởi nghiệp có tên 2Wai mới đây công bố một đoạn video quảng cáo giới thiệu công nghệ tạo HoloAvatar — avatar kỹ thuật số mô phỏng ngoại hình, giọng nói và các ký ức do người dùng cung cấp, cho phép người thân tương tác như thể người đã khuất vẫn còn tồn tại dưới dạng số. Đoạn video mô tả những cảnh xúc động: một người con gái mang thai tâm sự với hình đại diện của mẹ đã mất, sau đó đứa trẻ được 'bà' AI đọc truyện khi lớn lên, và mối quan hệ tương tác kéo dài qua nhiều thời điểm trong đời người cháu. citeturn1view0Đồng sáng lập 2Wai, Calum Worthy, được dẫn lời cho biết mục tiêu là xây dựng một dạng hồ sơ sống kỹ thuật số của con người từ dữ liệu số nhằm bảo tồn giọng nói, ký ức và hơi ấm cá nhân cho các thế hệ sau. Ứng dụng này hiện đã có trên App Store, với bản Android đang trong quá trình phát triển, theo thông tin phát hành. citeturn1view0Ý tưởng về 'tái hiện người đã mất' không còn là một khái niệm dành riêng cho giới siêu giàu hay cảnh phim khoa học viễn tưởng. Những hình ảnh tách rời giữa đời thực và kỹ thuật số từng xuất hiện ở vài sự kiện văn hóa (ví dụ như khoảnh khắc một nhân vật nổi tiếng tặng hình ảnh ba chiều cho người thân) cho thấy công nghệ này đã tiến nhanh trong vài năm gần đây. Với sức mạnh của AI và khả năng xử lý dữ liệu cá nhân, việc tạo các phiên bản số càng ngày càng trở nên khả thi và dễ tiếp cận hơn. citeturn1view0Ngoài những phản ứng cảm xúc tích cực, sản phẩm cũng gợi nhiều mối lo ngại. Trên mạng xã hội, nhiều người so sánh dự án với các tập phim của Black Mirror, cảnh báo rằng khi avatar càng giống thật thì ranh giới giữa ký ức thực và ký ức do công nghệ tạo dựng càng bị làm mờ. Một số người dùng tỏ ra rùng mình trước thông điệp quảng cáo của 2Wai: "chỉ còn ba phút nữa là đến cõi vĩnh hằng" — câu nói được đánh giá vừa gây xúc động vừa gây tranh cãi. citeturn1view0Những lo ngại trọng tâm liên quan đến quyền riêng tư, danh tính và sự đồng ý của người đã khuất. Các chuyên gia đạo đức công nghệ nhắc lại rằng việc sao chép hoặc giả lập một con người dựa trên dữ liệu cá nhân đặt ra câu hỏi phức tạp về ai có quyền quyết định, dữ liệu nào được sử dụng và mục đích thương mại có thể nảy sinh từ việc 'bán' ký ức. Việc một gia đình thương mại hóa hình ảnh người mất, dù dưới danh nghĩa an ủi, có thể dẫn đến lợi dụng cảm xúc và thương mại hóa nỗi đau. citeturn1view0Một khía cạnh được nhiều chuyên gia tâm lý chú ý là ảnh hưởng với trẻ em. Khi một đứa trẻ lớn lên gắn bó với phiên bản ảo của người thân đã mất, ký ức và quá trình hình thành cảm xúc có thể bị chi phối bởi hình ảnh do AI cung cấp thay vì trải nghiệm và kỷ niệm thực tế. Điều này làm dấy lên câu hỏi về việc công nghệ có thể cản trở quá trình chấp nhận và vượt qua mất mát hay không. citeturn1view0Bên cạnh những phản ứng tiêu cực, không ít người ủng hộ cho rằng công nghệ có thể lưu giữ những mẫu giọng nói, câu chuyện và tính cách theo cách sâu sắc hơn ảnh hoặc ghi âm truyền thống, tạo tiện ích tinh thần cho gia đình muốn 'giữ' dấu ấn người thân. Người ủng hộ nhấn mạnh lợi ích của việc bảo tồn ký ức theo cách tương tác hơn, cho phép thế hệ sau nghe kể chuyện và học hỏi từ quá khứ. citeturn1view0Tuy vậy, các nhà quan sát cũng cảnh báo về tương lai nơi robot hình người và avatar kỹ thuật số trở nên gần như không phân biệt được với người thật — khi đó, phiên bản số của người đã khuất có thể hoạt động như một thực thể độc lập, kéo theo cả loạt hệ lụy pháp lý và xã hội mới liên quan đến quyền sở hữu dữ liệu, bản quyền nhân dạng và trách nhiệm pháp lý. citeturn1view0Video quảng cáo của 2Wai đã nhanh chóng thu hút lượng lớn chú ý trên mạng xã hội, chỉ trong thời gian ngắn đạt hơn 4,1 triệu lượt xem trên nền tảng X, theo ghi nhận. Sự chú ý này phản ánh mức quan tâm cao đối với các sản phẩm AI chạm tới đời sống cảm xúc của con người, đồng thời làm lộ rõ khoảng trống về quy định và chuẩn mực đạo đức trước khi công nghệ này trở nên phổ biến hơn. citeturn1view0Cuộc tranh luận xoay quanh mô phỏng người đã khuất bằng AI tiếp tục nêu bật nhu cầu cần có khung pháp lý và hướng dẫn đạo đức rõ ràng: làm sao vừa tận dụng lợi ích giữ gìn ký ức, vừa bảo đảm quyền lợi và sức khỏe tinh thần của người dùng, đặc biệt là nhóm dễ tổn thương như trẻ em. Khi giới công nghệ liên tục đẩy ranh giới khả năng kỹ thuật, xã hội cần đặt ra những giới hạn minh bạch để cân bằng giữa tiến bộ và trách nhiệm. citeturn1view0</article><img src="https://api.softmaster.vn/asset/img/news_img/1765620233975_0.0qdudook7tlp.jpeg" alt="" />

Khi AI 'gọi tên' người quá cố: Tiện ích an ủi hay ranh giới đạo đức bị xóa mờ?

Comments

Categories

Connect

Khi AI 'gọi tên' người quá cố: Tiện ích an ủi hay ranh giới đạo đức bị xóa mờ?

Comments

Tin tức liên quan